Komórka jest podstawową jednostką życia wszystkich organizmów. To w niej zachodzą kluczowe procesy biologiczne, które umożliwiają funkcjonowanie organizmów żywych. W tym artykule omówimy budowę i funkcje komórki zwierzęcej, skupiając się na organellach komórkowych i ich funkcjach.
Komórka – podstawowa jednostka życia
Komórka, jako podstawowa jednostka życia, jest zdolna do wykonywania wszystkich czynności życiowych, takich jak oddychanie, odżywianie, rozmnażanie i wzrost. Zrozumienie jej budowy i funkcji jest kluczowe dla poznania procesów zachodzących w organizmach żywych.
Budowa komórki zwierzęcej
Komórka zwierzęca składa się z wielu elementów, z których każdy pełni specyficzne funkcje. Poniżej przedstawiamy główne składniki komórki oraz ich role.
-
Błona komórkowa
- Budowa: Półprzepuszczalna warstwa zbudowana z dwuwarstwy lipidowej z wbudowanymi białkami.
- Funkcja: Odpowiada za transport substancji, ochronę komórki oraz utrzymanie homeostazy.
-
Jądro komórkowe
- Budowa jądra komórkowego: Otoczone otoczką jądrową z porami jądrowymi; zawiera kariolimfę, chromatynę i jąderko.
- Funkcja: Kontroluje czynności życiowe komórki, przechowuje informację genetyczną i uczestniczy w podziałach komórkowych.
-
Cytoplazma
- Budowa: Półpłynna substancja wypełniająca wnętrze komórki, w której zawieszone są organelle komórkowe.
- Funkcja: Miejsce zachodzenia wielu procesów metabolicznych.
-
Organella komórkowe
- Struktury pełniące specyficzne funkcje niezbędne dla życia komórki.
Organella komórkowe i ich funkcje
Poniżej przedstawiamy najważniejsze organelle komórkowe i ich funkcje.
Mitochondria
- Budowa: Otoczone dwiema błonami; wewnętrzna błona tworzy grzebienie mitochondrialne.
- Funkcja: Centrum energetyczne komórki; zachodzi w nich proces oddychania komórkowego i produkcja ATP.
Rybosomy
- Budowa: Kompleksy RNA i białek, nieotoczone błoną.
- Funkcja: Synteza białek niezbędnych dla funkcjonowania komórki.
Siateczka śródplazmatyczna (retikulum endoplazmatyczne)
-
ER szorstkie
- Budowa: Pokryte rybosomami.
- Funkcja: Synteza białek przeznaczonych na eksport.
-
ER gładkie
- Budowa: Brak rybosomów na powierzchni.
- Funkcja: Synteza lipidów, detoksykacja.
Aparat Golgiego
- Budowa: System spłaszczonych cystern (diktiosomów) i pęcherzyków.
- Funkcja: Modyfikacja, sortowanie i transport białek oraz lipidów.
Lizosomy
- Budowa: Pęcherzyki otoczone błoną zawierające enzymy hydrolityczne.
- Funkcja: Trawienie wewnątrzkomórkowe zbędnych lub uszkodzonych składników komórki.
Wakuole (wodniczki)
- Budowa: Pęcherzyki wypełnione płynem; w komórkach zwierzęcych małe i liczne.
- Funkcja: Magazynowanie wody, jonów i substancji odżywczych.